Tektoniczny model złoża [1] zakłada, że w rejonie waryscyjskiego progu morfologicznego (elewacja radomszczańska) powstał uskok główny – południowy (USB nr 1) o znacznym zasięgu głębokościowym. Na jego skrzydle zrzuconym, powstał zespół przeciwstawnych, antytetycznych uskoków dopełniających (UNB nr 2, UNB nr 3), tworzących „schodowy” układ północnej ramy rowu Kleszczowa, o generalnym przebiegu wschód – zachód.
Skrzydło wiszące uskoku UNB nr 3 w strefie odsłoniętej na zboczu północnym budują w części wschodniej utwory jury górnej. Są to jurajskie wapienie, silnie skrasowiałe. Wapienie zapadają ku NW i WNW pod kątem ok. 30o. W kierunku zachodnim kolejną odmianą litologiczną odsłaniającą się w zboczu północnym są margle jurajskie, zapadające na zachód pod kątem 20°– 25°. Nad marglami i wapieniami zalegają piaski i słabo zwięzłe piaskowce cenomanu i albu oraz wapienie margliste turonu. Azymuty upadów warstw w kompleksie kredowym, obserwowane na wychodni, wahają się od 250° – do 270°. Od linii przekroju geologicznego 57SN w kierunku na zachód, brzeg rowu budują osady piaszczysto-mułowe kompleksu podwęglowego, zalegające przekraczająco na osadach mezozoicznych.
Skrzydło zrzucone uskoku UNB nr 3 budują osady kompleksu węglowego. Warstwy kompleksu węglowego są poderwane wzdłuż powierzchni uskokowej.
Główne elementy strukturalne Rowu Kleszczowa: 1 – uskoki zrzutowe; 2 – uskoki zrzutowo - przesuwcze; 3 – przybliżone granice warstw; 4 – Uskok Południowy Brzeżny 1 i 1a; 5 – Uskok Północny Brzeżny 2 i 3; 6 – oś doliny Woli Grzymaliny; 7 – krawędź doliny wzdłuż spągu węgla; 8 – rejony zagrożeń na zboczu północnym; 9 – margle i piaskowce kredy górnej; 10 – wapienie i margle jury górnej; 11 - Jura środkowa; 12 – Jura dolna.
------
Na przestrzeni odsłonięcia strefy uskoku UNB nr 3 można wydzielić 4 typy budowy geologicznej:
- Typ I subhoryzontalno-konsekwentny,
- Typ II konsekwentny,
- Typ III fałdowo – olistolitowy,
- Typ IV blokowo-antytetyczny.
Typ I - subhoryzontalno - konsekwentny
Charakteryzuje go stroma powierzchnia uskoku UNB nr 3 (upad od 80° do 90°) oraz obecność facji kredy jeziornej w obrębie kompleksu węglowego. Warstwy w obrębie facji kredy jeziornej zalegają konsekwentnie do zbocza północnego. Kąt upadu ulega zmianie od 30° w partii stropowej do 0° w strefie spągowej.
Przekrój terenowy przez I typ budowy: 1 – osady piaszczyste plejstocenu oraz neogenu; 2 – piaski serii złożowej i podzłożowej; 3 – kreda jeziorna; 4 – iły; 5 – zwietrzeliny; 6 – węgiel brunatny; 7 – osady zastoiskowe; 8 – wapienie jurajskie; 9 – poziomy tufitowe; 10 – powierzchnia erozyjna; 11 – granica plejstocen/neogen; 12 – uskoki; 13 – osady plejstocenu; 14 - kompleks ilasto-piaszczysty; 15 – kompleks ilasto-węglowy; 16 – kompleks węglowy; 17 – kompleks podwęglowy.
--------
Charakteryzuje go stopniowa budowa uskoku UNB nr 3. Można wydzielić dwa stopnie podłoża mezozoicznego, powyżej których warstwy kompleksu węglowego zalegają pod kątem upadu zmieniającym się na kierunku S – N od 4° – 5° poprzez 10° – 17° do 21° – 33°. W strefie uskoku UNB nr 3 spąg węgla zalega pod kątem 70° – 80°. Upady są konsekwentne do zbocza.
Przekrój terenowy przez II typ budowy: 1 – osady piaszczyste plejstocenu oraz neogenu; 2 – neogeńskie piaski serii złożowej i podzłożowej; 3 – kreda jeziorna; 4 – iły; 5 – zwietrzeliny; 6 – węgiel brunatny; 7 – osady zastoiskowe; 8 – margle jurajskie; 9 – poziomy tufitowe; 10 – powierzchnia erozyjna; 11 – granica plejstocen/neogen; 12 – uskoki; 13 – kompleks ilasto-piaszczysty; 14 – kompleks ilasto-węglowy; 15 – kompleks węglowy; 16 – kompleks podwęglowy.
------
Typ III - fałdowo - olistolitowy
Charakteryzuje się obecnością olistolitów kontynentalnych skał kredowych stwierdzanych otworami wiertniczymi w obrębie serii węglowej oraz obecnością synkliny i antykliny przyuskokowej w obrębie osadów nadwęglowych i węglowych. Powierzchnia uskoku UNB nr 3 jest stroma, prawdopodobnie jest to jedna wąska strefa o pionowych upadach. Warstwy kompleksu węglowego w części stropowej zalegają asekwentnie do zbocza, a w strefie spągowej są poddarte wzdłuż uskoku UNB nr 3. Powyższy układ jest efektem występowania w obrębie serii złożowej struktury fałdowej o charakterze asymetrycznym. Skrzydło północne zapada pod kątem od 90° do 60° a skrzydło południowe w części wschodniej nadaje strukturze charakter fałdu pochylonego przechodzącego ku zachodowi w strukturę fałdu symetrycznego, stojącego. W spągowej części antykliny widoczne są liczne powierzchnie nasunięć, wzdłuż których dochodziło do tworzenia się fałdu.
Przekrój terenowy przez III typ budowy: 1 – osady piaszczyste plejstocenu oraz neogenu; 2 – neogeńskie piaski serii nadzłożowej; 3 – piaski śródwęglowe; 4 – iły; 5 – iły zawęglone; 6 – węgiel brunatny; 7 – gliny; 8 – wapienie margliste kredy górnej; 9 – poziomy tufitowe; 10 – powierzchnia erozyjna; 11 – sylifikaty; 12 – uskoki; 13 – kompleks ilasto-piaszczysty; 14 – kompleks ilasto-węglowy; 15 – kompleks węglowy; 16 – kompleks podwęglowy; 17 - muły.
------
Typ IV - blokowo - antytetyczny
Charakteryzuje go obecność w obrębie serii kompleksu węglowego i podwęglowego kilkunastu uskoków, zbiegających się w pionie w trzy uskoki rozdzielające osady węglowe i podwęglowe na bloki w obrębie których obserwuje się antytetyczną rotację warstw. Charakterystyczna jest tu także obecność zielonych piasków będących prawdopodobnie efektem wietrzenia i redepozycji piasków kredowych.
Przekrój terenowy przez IV typ budowy: 1 – osady piaszczyste neogenu; 2 – piaski serii złożowej i podzłożowej; 3 – redeponowane piaski kredy górnej; 4 – iły; 5 – iły zawęglone; 6 – węgiel brunatny; 7 – poziomy tufitowe; 8 – powierzchnia erozyjna; 9 – uskoki; 10 – kompleks ilasto-piaszczysty; 11 – kompleks węglowy; 12 – kompleks podwęglowy.
---------
Na podstawie referatu
„Zagrożenia osuwiskowe w trakcie kształtowania stałego zbocza północnego w rejonie północnego uskoku brzeżnego” [aut. B. Organiściak, L. Czarnecki]
zaprezentowanego na XXXV Zimowej Szkole Mechaniki Górotworu i Geotechniki w Wiśle
LITERATURA:
1. Kossowski L., Olszewski B., Sowiński L., Wojturska M., Sowa J.: Reinterpretacja budowy geologicznej złoża Bełchatów w rejonie linii przekrojowych 42–70NS. Wrocław, Zakład Geologii Stosowanej Uniwersytetu Wrocławskiego, 1992r
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz